Vihir Anudan Yojana 2023 महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजनेअंतर्गत सिंचन विहिरींची कामे करतांनाअधिनस्त कार्यालयास येत असलेल्या अडचणी दूर करण्याच्या अनुषंगाने सिंचन विहिरींसंदर्भातपुढील सुधारित मार्गदर्शक सूचना देण्यात येत आहेत.१. लाभधारकाची निवड :-महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी अधिनियमाच्या परिशिष्ट १ कलम १ (४) मधीलतरतुदीनुसार खालील प्रवर्गासाठी प्राधान्यक्रमाने सिंचन सुविधा म्हणून विहिरीची कामे अनुज्ञेयआहेत.अब) अनुसूचित जातीअनुसूचित जमातीभटक्या जमातीक) ड) निरधिसूचित जमाती (विमुक्त जाती)दारिद्रय रेषेखालील लाभार्थीइ) फ) स्त्री कर्ता असलेली कुटुंबेग) शारीरिकदृष्ट्या विकलांग व्यक्ती कर्ता असलेली कुटूंबेह) जमीन सुधारणांचे लाभार्थीआय) इंदिरा आवास योजनेखालील लाभार्थीशासन निर्णय क्रमांकः मग्रारो-२०२१/प्र.क्र.१८२/मग्रारो-१जे) अनुसूचित जगाती व अन्य परंपरागत वन निवासी (वन हक्क गान्य करणे) अधिनियम२००६ (२००७ चा २) खालील लाभार्थीके) सिगांत शेतकरी (२.५ एकर पर्यंत भूधारणा)एल) अल्प भूधारक (५ एकर पर्यंत भूधारणा)२. लाभधारकाची पात्रतापृष्ठ 16 पैकी 2अ) लाभधारकाकडे किमान ०.४० हेक्टर क्षेत्र सलग असावे.ब) महाराष्ट्र भुजल (पिण्याच्या पाण्यासाठी विनियमन) अधिनियम १९९३ च्या कलम ३नुसार अस्तित्वातील पेयजल स्त्रोताच्या ५०० मीटर परिसरात नवीन विहिर घेण्यासप्रतिबंध घालण्यात आलेले आहेत. त्यामुळे अस्तित्वातील पेयजल स्त्रोताच्या ५०० मीटरपरिसरात सिंचन विहिर अनुज्ञेय करु नये,क) दोन सिंचन विहिरींमधील १५० मीटर अंतराची अट पुढील बाबींना लागू राहणार नाही.दोन सिंचन विहिरीमधील किमान १५० मीटर अंतराची अट ही Run off Zoneतसेच, अनुसूचित जाती व जमाती व दारिद्रय रेषेखालील कुटुंब यांकरितालागू करण्यात येऊ नये.महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजनेअंतर्गत सिंचन विहिर मंजूरकरताना खाजगी विहिरीपासून १५० मी. अंतराची अट लागू राहणार नाही.i.ii.ड) लाभधारकाच्या ७/१२ वर याआधीच विहीरीची नोंद असू नये.ई) लाभधारकाकडे एकूण क्षेत्राचा दाखला असावा. (Online)फ) एकापेक्षा अधिक लाभधारक संयुक्त विहीर घेऊ शकतील मात्र त्यांचे एकूण सलगजमीनीचे क्षेत्र ०.४० हेक्टर पेक्षा जास्त असावे.ग) ज्या लाभार्थ्यांना विहिरीचा लाभ देण्यात येणार आहे तो जॉब कार्डधारक असला पाहिजे.३. विहीरीसाठी अर्ज व त्यावरील कार्यपद्धती३.१ इच्छुक लाभार्थ्याने विहीत नमुन्यातील अर्ज (प्रपत्र अ- अर्जाचा नमूना व ब- संमती पत्रसोबत जोडलेले) ऑनलाईन किंवा ग्रामपंचायतीच्या “अर्ज पेटीत” टाकावे.
Vihir Anudan Yojana Maharashtra Apply Online :
ऑनलाईनव्यवस्था तयार झाल्यावर लाभार्थ्याने शक्य तोवर ऑनलाईन अर्ज करावा.अर्जासोबत जोडावयाची कागदपत्रे :-सानुदायिक विहीर असल्यास सर्व लाभार्थी मिळून ०.४० हेक्टर पेक्षा अधिकसलग जमिन असल्याचा पंचनामा५) सानुदायिक विहीर असल्यास समोपचाराने पाणी वापराबाबत सर्व लाभार्थ्यांमध्ये करारपत्र३.२ अर्ज पेटी दर सोमवारी उघडण्यात येऊन त्यातील अर्ज ऑनलाईन मरण्याचे कार्यग्रामपंचायतीचे असेल. हे कार्य ग्रामपंचायत स्वतःचे डाटा एंट्री ऑपरेटर किंवा ग्रामरोजगार सेवक यांच्या मदतीने करेल. याप्रमाणे मनरेगाच्या सर्व मागण्या ऑनलाईनमरल्या जातील ही जबाबदारी त्या ग्रामपंचायतीसाची जबाबदार असलेले तांत्रिकसहाय्यकाची राहील. वेळ प्रसंगी तांत्रिक सहाय्यकास सुद्धा ऑनलाईनसाठी डाटाएंट्री करावी लागली तरी त्यांनी ती करावी.३.३ वरील प्रमाणे प्राप्त झालेले सर्व अर्ज ग्रामपंचायतीत / ग्रामसेवकास ऑनलाईन पद्धतीनेउपलब्ध करून दिले जातील.३.४ ग्रामपंचायत / ग्रामसभा मंजुरी :-ननरेगाच्या कार्यपध्दती प्रमाणे कोणाला व किती लाभ घेता येईल याबाबत निर्णयग्रानसमेत घेणे आवश्यक आहे. ग्रामपंचायतीच्या नान्यतेने लाभार्थ्यांची निवड करतायेते. योग्य प्रचार व प्रसिद्धी केल्यानंतर प्राप्त झालेल्या सर्व पात्र लाभार्थ्याच्या यादीसत्यापुढील होणाऱ्या ग्रामसमेसमोर ठेवण्यात यावे. गरजेनुसार विशेघेण्यात यावी.5/16३.५ लेबर बजेट :पात्र लाभार्थ्यांचे सर्व अर्ज त्या वर्षाचे लेबर बजेटमध्ये समाविष्ट करावे.३.६ पुरक लेबर बजेट :तसेच ज्या लाभार्थ्यांची नावे लेबर बजेटमध्ये समाविष्ट झाली नाही व सदर लाभार्थीयोजनेचा लाभ घेण्यास इच्छुक आहेत. अशा लाभाथीना योजनेचा लाभमिळण्याकरिता पूरक लेबर बजेट तयार करावे. त्याकरिता दिनांक १ डिसेंबर रोपुढील वर्षाचे १४ जुलै पर्यंत “अर्ज पेटीत” किंवा ऑनलाईन प्राप्त अलौना त्या त्यानहिन्यांचे पंचायत सभेत मान्यता द्यावी. त्यापुढील होणाऱ्या ग्रामसभेसमोर सदरयादीस प्रस्तुत करण्यात यावे.stun३.७ सर्वसाधारणपणे दरवर्षी चार ग्रामसभा होतात. त्या सर्व ग्रामसभांमध्ये मनरेगाच्याअर्जातील कामांची मान्यता घेण्यात यावी. तथापि मनरेगाअंतर्गत सर्व प्रकारची कामेमिळून १० पेक्षा अधिक अर्ज प्राप्त झाल्यावर या अर्जांना मान्यता देण्याकरिता विशेषग्रामसभा घेण्यात यावी. तथापि, एखादे सार्वजनिक काम महत्त्वाचे आणि तातडीचेवाटल्यास एका कामासाठी सुद्धा विशेष ग्रामसभा घेण्यात यावी.पृष्ठ 16शासन निर्णय क्रमांकः मग्रारो-२०२१/प्र.क्र.१८२/मग्रारो-१३.८ सर्वसाधारण परिस्थितीत ग्रामसभेच्या मान्यतेनंतर आणि विशेष परिस्थितीतशासनादेशाने ग्रामसभा घेण्यास बंदी असल्यास ग्रामपंचायतीची मान्यता प्राप्तझाल्यावर सदर कामास एका महिन्याच्या आत तांत्रिक व प्रशासकीय मान्यतादेण्यात यावी.३.९ तांत्रिक मान्यता देण्याची जबाबदारी तांत्रिक सहाय्यकाची व प्रशासकीय मान्यतादेण्याची जबाबदारी गट विकास अधिकारी यांची राहील.३.१० ग्रामसभा / ग्रामपंचायतीच्या मान्यतेनंतर एका महिन्याच्या आत प्रशासकीय मान्यतादेण्याची जबाबदारी गट विकास अधिकारी यांची राहील. प्रशासकीय मान्यतामिळाल्यानंतर १५ दिवसाच्या आत तांत्रिक मान्यता देण्याची जबाबदारी तांत्रिकसहाय्यकाची राहील.३.११ मनरेगा कायद्याच्या तरतुदीनुसार जिल्हा परिषदेने शेल्फवर कामे मंजूर करावयाचेआहेत. वरीलप्रमाणे प्रशासकीय व तांत्रिक मान्यता प्राप्त कामांना जिल्हा स्तरीयसमितीच्या माध्यमातून शेल्फवर घेण्यात यावे. तथापि, यासाठी कार्योत्तर मंजूरीघेण्याचे प्रावधान ठेवण्यात येत आहे.४. ग्रामपंचायतनिहाय विहीरीची कामे मंजूर करतांना विचारात घ्यावयाच्या बाबीग्रामपंचायतीमध्ये योजनेअंतर्गत साधारणतः प्रती वर्षी किती मजूर फुटकळ कामाची मागणीकरतात, त्यातून किती मनुष्य दिवस निर्माण झाले याचा अभ्यास करून पुढील वर्षाचे नियोजनप्रस्तावित करून मंजूर करावे. विहिरीच्या कामामध्ये मजूरी खर्चाच्या तुलनेत साहित्याचा खर्चजास्त आहे. त्यामुळे ग्राम पंचायतीने विहिरीच्या कामांसोबत मजुरीप्रधान कामे उदा. भूसुधार, वृक्षलागवड, फळबाग लागवड इत्यादी कामे घ्यावीत. जेणेकरून ग्रामपंचायतीच्या सारावर मजूरी वसाहित्याचे ६०:४० प्रमाण राखणे शक्य होईल.
Vihir Yojana Maharashtra Subsidy
त्याचप्रमाणे४.१ विहिरीसाठी लाभधारक निवड करताना गावपातळीवर एका आर्थिक वर्षात मजुरी वसाहित्याचे प्रमाण ६०:०० राखण्यात यावे.४.२ अधिक विडिरीची मागणी असल्यास सुरु असलेल्या विहिरीचे कार्य पूर्ण होत जातील• तसतसे पुढील नवीन विहिरींना मान्यता देण्यात यावी.४.३ या सदराखालील सर्व बाबींची पूर्तता होत असल्यास कोणत्या ग्रामपंचायतीत एका Vihir Anudan Yojana 2023